Cechy testu psychologicznego

Opis cech testu psychologicznego. Z artykułu dowiesz się, czym jest: trafność, rzetelność, normalizacja, standaryzacja oraz adaptacja testu.

Test psychologiczny jest jednym z podstawowych narzędzi w pracy psychologa. Oprócz wskazania ryzyka występowania jakiegoś zaburzenia, jak np. depresja, czy zaburzenia psychotyczne, testy psychologiczne pozwalają również określić poczucie sensu życia, strukturę osobowości, hierarchię wartości, natężenie lęku oraz stresu. Zanim jednak przystąpimy do badania testem, powinniśmy zapoznać się z cechami testu psychologicznego.

Testy psychologiczne są chronione przed osobami, które nie mają ukończonych studiów psychologicznych, dlatego nie jest możliwe, aby taki test samemu rozwiązać w internecie i zdiagnozować się. Oprócz wyjątkowej ochrony wcale nie jest tak łatwo je zdobyć , ponieważ testy psychologiczne muszą posiadać odpowiednie cechy.

Obecnie tylko kilka księgarni w Polsce zajmuje się sprzedażą testów, a ich ceny wahają się od kilkudziesięciu do nawet kilku tysięcy złotych. Aby kupić test psychologiczny, należy przesłać do takiej księgarni skan dyplomu ukończenia studiów psychologicznych.

Jeśli chcesz zobaczyć na czym polegają i co badają poszczególne testy psychologiczne, zobacz rodzaje i przykłady testów psychologicznych. Testy używane przez psychologów są metodą badań i muszą podlegać określonym rygorom oraz odpowiadać ustalonym zasadom.

Cechy dobrze wystandaryzowanego testu

• Posiada zasady ogólne przeprowadzania testu i procedury badania.
• Zawiera instrukcję, którą podajemy w dosłownym brzmieniu, w sposób ściśle określony przez autora testu.
• Ma określony zakres i warunki, w których badanemu udzielana jest pomoc przez osobę prowadzącą test.
• Posiada ewentualne pomoce do testu.
• Wymaga określonych warunków badania (czy jest to test prowadzony indywidualnie czy grupowo).
• Zawiera klucz, czyli określone zasady, według których ocenia się odpowiedzi na poszczególne pozycje testu i interpretuje się wynik.

Cechy testu psychologicznego

Aby  mówić o dobrze skonstruowanym teście psychologicznym, musi on cechować się: trafnością, rzetelnością, standaryzacją, normalizacją oraz adaptacją do danej populacji.

Trafność

Trafność testu psychologicznego oznacza, że test musi mierzyć to, do czego został skonstruowany. Dlatego trafność testu jest tym większa, im poprawniej mierzy funkcję psychiczną, do której pomiaru został skonstruowany.

Określenie trafności testu wymaga zastosowania badań walidacyjnych – porównujemy wynik uzyskany w teście z wynikami innych badań mierzącymi tę samą cechę – wysoka korelacja pomiędzy uzyskanymi danymi świadczy o trafności testu.

Rzetelność

Rzetelność testu to nic innego jak cecha oznaczająca powtarzalność pomiaru. Jeśli test jest rzetelny, to przy kilkukrotnie przeprowadzonym badaniu tych samych osób uzyskamy wyniki takie same lub podlegające nieznacznym wahaniom-  wymóg spójności testu w czasie.

Jeśli jednak wyniki badań przeprowadzonych kilkukrotnie róznią się między sobą, świadczy to o małej rzetelności testu, wywołanej zazwyczaj wpływem różnych czynników modyfikujących.

Standaryzacja

Standaryzacja testu psychologicznego to ujednolicony sposób posługiwania się testem. Ma on zminimalizować zależność wyników testu od wpływów czynników ubocznych, takich jak zachowanie się osoby przeprowadzającej badanie oraz warunki, w których to badanie jest przeprowadzane, tak by na wynik w teście nie składał się wpływ warunków badania.

Normalizacja

Normalizacja testu to zabieg statystyczny polegający na ustaleniu zależności między wynikami uzyskanymi za pomocą danego narzędzia (np. testu, kwestionariusza), a wynikami średnimi w danej populacji (lub w interesującej badacza próbie).

Jeśli na przykład tworzy się nowy test mierzący poziom stresu, to po dokonaniu wszelkich koniecznych zabiegów musi ustalić się normy dla danej populacji, które pozwolą zrozumieć co oznacza wynik uzyskany przez konkretną osobę w tym teście.

Normalizacja sprowadza się do przedstawienia wyniku surowego na tle ustalonych norm statystycznych, czyli przedstawienia go jako wyniku standardowego.

Adaptacja

Adaptacja testu psychologicznego to dostosowanie testu do konkretnej populacji. Adaptacja niezbędna jest wówczas, gdy test został przetłumaczony z obcego języka i wymaga adaptacji co do formy jak i treści. Ponadto, test wymaga również adaptacji, gdy chcemy go używać dla innej populacji, niż ta, do której badania był poprzednio używany.

Sam test psychologiczny do badania nie wystarczy. Zawsze powinnyśmy mieć w komplecie:

• podręcznik (zawiera zasady stosowania testu oraz instrukcję przeprowadzania badania,
• zasady interpretacji wyników osoby badanej),
• klucz (instrukcja, jak liczyć odpowiedzi osoby badanej i zasady przyznawania punktów za odpowiedź) oraz
• normy (normy na ogół występują jako stenowe, staninowe, centylowe lub w stave’ach).

Jeżeli nie posiadamy norm, nie jesteśmy w stanie uzyskać wyniku osoby badanej, a co za tym idzie, zinterpretować testu i wysnuć wniosków z badania.