Otyłość to przewlekła choroba, która nie tylko obniża komfort życia, ale też zwiększa ryzyko wielu poważnych schorzeń, takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie, choroby serca czy zwyrodnienia stawów. W sytuacji, gdy tradycyjne metody leczenia – dieta, aktywność fizyczna czy farmakoterapia – nie przynoszą oczekiwanych efektów, lekarze mogą zaproponować chirurgiczne leczenie otyłości, czyli operację bariatryczną. To poważny zabieg, który wymaga odpowiedniego przygotowania i spełnienia konkretnych kryteriów medycznych.
Na czym polega chirurgiczne leczenie otyłości?
Operacja bariatryczna ma na celu trwałe zmniejszenie masy ciała poprzez ograniczenie ilości spożywanego jedzenia i wpływ na procesy metaboliczne. Do najczęściej wykonywanych zabiegów należą:
- rękawowa resekcja żołądka (sleeve gastrectomy) – polega na usunięciu części żołądka, co zmniejsza jego pojemność i ogranicza uczucie głodu
- gastric bypass – metoda, w której tworzy się mały żołądek i omija część jelita cienkiego, zmniejszając wchłanianie kalorii
- opaska żołądkowa – zakładana wokół górnej części żołądka, pozwala na stopniowe kontrolowanie ilości przyjmowanego pokarmu
Zabiegi bariatryczne nie są metodą „na skróty”, ale narzędziem wspierającym pacjenta w długofalowej walce z otyłością. Wymagają zmiany nawyków żywieniowych i prowadzenia zdrowego stylu życia.
Wskazania medyczne do operacji bariatrycznej
Do zabiegu kwalifikują się osoby spełniające określone kryteria:
- BMI powyżej 40 – niezależnie od innych chorób
- BMI 35-40 – jeśli współistnieją choroby związane z otyłością, np. cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, obturacyjny bezdech senny czy choroby stawów
- brak efektów wcześniejszych prób leczenia zachowawczego (dieta, ruch, leczenie farmakologiczne)
Ostateczną decyzję podejmuje zespół specjalistów – chirurg, dietetyk, psycholog i internista, którzy oceniają stan zdrowia pacjenta i jego gotowość do zmiany stylu życia po operacji.
Przeciwwskazania do zabiegu bariatrycznego – kto nie może go wykonać?
Nie każdy pacjent zmagający się z otyłością może skorzystać z operacji. Do najważniejszych przeciwwskazań należą:
- nieuregulowane choroby przewlekłe (np. niewydolność serca, choroby nerek, wątroby)
- aktywne uzależnienia (alkohol, narkotyki)
- ciężkie zaburzenia psychiczne, które uniemożliwiają współpracę z lekarzami
- brak gotowości do zmiany stylu życia i przestrzegania zaleceń pooperacyjnych
- ciąża i okres karmienia piersią
Właściwa kwalifikacja jest kluczowa – pozwala ocenić, czy pacjent odniesie realne korzyści zdrowotne z zabiegu i czy ryzyko powikłań nie przewyższy potencjalnych efektów.
Jak wygląda przygotowanie pacjenta do operacji bariatrycznej?
Przed operacją pacjent przechodzi szczegółową diagnostykę. Obejmuje ona badania laboratoryjne, konsultacje specjalistyczne, a często również gastroskopię i badania obrazowe. Konieczna jest też konsultacja psychologiczna i dietetyczna, ponieważ sukces leczenia zależy od późniejszego przestrzegania zasad żywienia i aktywności.
Pacjent powinien:
- rozpocząć redukcję masy ciała jeszcze przed zabiegiem (nawet kilka kilogramów poprawia bezpieczeństwo operacji)
- zaprzestać palenia papierosów i ograniczyć alkohol
- nauczyć się nowych nawyków żywieniowych – mniejszych porcji, unikania wysokokalorycznych produktów
- przygotować się psychicznie na długofalową zmianę trybu życia
W Gdańsku operacje bariatryczne wykonywane są w kilku placówkach medycznych. Pacjenci mogą liczyć na kompleksową opiekę m.in. w Szpitalu Gdańsk LUX MED, gdzie prowadzone są konsultacje, kwalifikacje oraz zabiegi chirurgiczne. Dzięki temu proces leczenia odbywa się w jednym ośrodku, co ułatwia pacjentom kontrolę i dalszą opiekę.
Jakie są efekty operacji bariatrycznej?
Operacja bariatryczna pozwala na znaczną redukcję masy ciała – pacjenci tracą nawet 60-70% nadmiernych kilogramów w ciągu pierwszych 1-2 lat po zabiegu. Poza poprawą wyglądu i samopoczucia, efektem jest też:
- zmniejszenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych
- poprawa kontroli cukrzycy typu 2, a czasem nawet jej remisja
- zmniejszenie ciśnienia tętniczego
- poprawa komfortu snu dzięki redukcji bezdechu sennego
- mniejsze dolegliwości bólowe ze strony stawów
Jednocześnie należy pamiętać, że operacja nie jest ostatecznym rozwiązaniem – to narzędzie, które wymaga współpracy pacjenta i trwałej zmiany stylu życia. Regularne wizyty kontrolne, przestrzeganie zaleceń dietetycznych i aktywność fizyczna są kluczowe, by efekty utrzymały się na lata.
