Kwestionariusz psychologiczny jest wizualnie zbliżony do ankiety. Potocznie nazywany jest testem. Kwestionariusze można uznać za doskonałą formę ankiety. Służą do badania zainteresowań, potrzeb, postaw oraz właściwości temperamentu i osobowości.
Badania prowadzone są za pomocą odpowiednio skonstruowanego kwestionariusza, który pozwala na dokonanie pomiaru powyższych cech oraz określenie ich związków ze strukturą osobowości.
Zastosowanie kwestionariusza w Psychologii
Kwestionariusze psychologiczne można stosować w poradnictwie zawodowym do badania zainteresowań uczniów, które mogą mieć wpływ na wybór przyszłego zawodu.
Kwestionariusz psychologiczny można stosować jako uzupełnienie badań psychiatrycznych w celu rozpoznania zaburzeń nerwowych i umysłowych. Za pomocą kwestionariusza, możemy badać cechy charakteru, a także analizować przyczyny trudności wychowawczych oraz w nauce dzieci i młodzieży.
Zobacz też: Ankieta psychologiczna – Czym są badania ankietowe?
Jeden z pierwszych kwestionariuszy psychologicznych to kwestionariusz osobowości. Został zastosowany już 1906 roku. W 1917 roku zaczęto stosować kwestionariusze przy powoływaniu rekrutów do armii amerykańskiej.
Budowa kwestionariusza psychologicznego
Kwestionariusz zawiera od kilkudziesięciu do kilkuset pytań, co pozwala na zebranie bogatszych materiałów. Pytania w kwestionariuszach zawierają pytania zamknięte, które zawierają kilka możliwych odpowiedzi. Czas na udzielenie odpowiedzi w kwestionariuszach psychologicznych zwykle wynosi kilka sekund na jedno pytanie.
W kwestionariuszach występują pytania kontrolne, które pozwalają zweryfikować prawdomówność osoby na dane pytanie i jej motywację. Podczas wypełniania kwestionariusza osoba badana jest obserwowana przez badacza. Podczas walidacji odpowiedzi kwestionariusza psychologicznego korzystamy z klucza pytań, który pozwala analizować i oceniać odpowiedzi.
Kwestionariusz zawiera również arkusz odpowiedzi, na który osoba badana przenosi odpowiedzi. Badania za pomocą kwestionariusza mogą być prowadzone tylko przez osobę z dyplomem ukończenia studiów psychologii, ponieważ wymagają one odpowiedniej wiedzy i przygotowania merytorycznego.
Zobacz też: Na czym polegają testy psychologiczne?
Za pomocą kwestionariusza psychologicznego, możemy badać osoby, które posiadają zdolność do samooceny i umiejętność sprawnego czytania. Nie badamy osób z niskim poziomem rozwoju intelektualnego oraz nie badamy swoich bliskich. Osoba badana musi uczestniczyć w badaniu dobrowolnie i być świadoma jej celu.
Kwestionariusz psychologiczny rodzaje pytań
- pytania alternatywne (dwie możliwości odpowiedzi tak/nie lub nie wiem)
- pytania dysjunktywne (wybór jednej z kilku możliwych odpowiedzi)
- pytania koniunktywne (wybór kilku możliwości spośród dostępnych odpowiedzi)
- pytania filtrujące (bada sens przeprowadzenia badania, czy dana ma pojęcie na temat badania)
- pytania kontrolne (służą do kontroli wiarygodności odpowiedzi tzw. odkłamywacze)
Podczas badania kwestionariuszem psychologicznym, należy dbać o atmosferę powagi i zaufania. Zapewniamy poczucie bezpieczeństwa, używamy form grzecznościowych i przedstawiamy cel badań.
